Rechtbankspel (vriendschap-pesten)

Overzicht van spelinhoud

a)   Inleiding door de rechter
b)   Casestudy over leden
c)   Rechtspraak door de deelnemers
d)   Afhankelijk van de keuze van de deelnemers komt diegene voor wie de keuze het nadeligst was een 'bedankberichtje' richten tot de deelnemers.

Uitbreiding 
e)   Vijf jaar later ook rechtspraak met één van de voorgaande partijen (afhankelijk van de uitspraak van de vorige casus)
f)    Rechtspraak van deelnemers
g)   Gevolgen van de keuze

Gesprek

a)   Gevolgen van begeleiden: moeten we allemaal vriendjes worden in de Chiro?   Flappen met vragen waar de deelnemers hun ideeën op mogen schrijven
b)   Bespreking flappen
c)   Tips begeleidingshouding  

DEEL 1: HET SPEL

Aanbreng

We beginnen aan ons (voorbereid en geoefend) toneel.

Vorm

Op het toneel: de rechtbank is opgesteld.  In het midden zit de rechter, verkleed en met hamer.  Links en rechts zitten de twee partijen die gehoord moeten worden.  Aan de zijkant zit de griffier die alles noteert en de eed afneemt. De deelnemers spelen de jury.

Materiaal: hamer, verkleedkleren per personage, drie kepi's, spuitbus om haren grijs te maken, valse snor

BORIS vs. Chirogroep

ACHTERGROND
Boris was een normaal kind van 10 jaar.  Het enige waarin hij verschilde van de andere kinderen was dat hij wat gevoeliger was.  In het begin noemden de andere kinderen hem 'watje' en 'flauwerik', waar Boris gevoelig op reageerde.  Daar schepten bepaalde kinderen plezier in, en ze begonnen Boris ook al wel eens fysiek aan te pakken. 

De ouders van Boris merkten dat hun kind dikwijls geplaagd werd, maar Boris zweeg over hoe of wat omdat hij anders nog harder gepest zou worden.  Zijn ouders hadden er al herhaaldelijk met de groepsleiding over gebabbeld, maar de situatie verbeterde niet.  De groepsleiding deed haar uiterste best om tegen te gaan dat Boris gepest werd, maar de pesters slaagden er wonderwel in om Boris te pesten zonder dat zij het merkten. Boris leed echt onder het pesten, hij kreeg onder andere concentratiemoeilijkheden op school.  Ook thuis reageerde hij niet meer normaal, hij was zichtbaar ontregeld en ongelukkig.  

Op een dag liep het de spuigaten uit: Boris stond op de glijbaan maar werd er door een paar kinderen afgeduwd.  Hij brak zijn been en moest vijf weken in het gips.  Bovendien was zijn gloednieuwe bril kapot.  De ouders van Boris vonden dat het zo niet langer kon en ze spanden een rechtszaak in tegen de Chirogroep, omdat ze vonden dat ze hun verantwoordelijkheid niet voldoende opgenomen hadden.

PERSONAGES 
Partij Boris: Boris - Moeder van Boris - Vader van Boris - Advocaat      
Partij Chirogroep: Chiroleider - Jan (de pester) - Moeder van Jan - Advocaat  
          
OPENINGSPLEIDOOIEN

Partij Boris:
- Legt uit wat er gebeurd is
- Zal aantonen dat de Chirogroep niet in staat is om haar verantwoordelijkheid op te nemen

Partij Chirogroep:
- Zal aantonen dat de Chirogroep alles gedaan heeft om het pesten tegen te gaan
- Zal aantonen dat het waanzinnig is om te verwachten dat er geen ongelukken gebeuren waar kinderen spelen, zelfs al let de leiding nog zo goed op
- Zal aantonen dat Boris zelf niet van alle schuld moet worden vrijgesproken (Boris zelf kan voor het minste heel agressief reageren)            

VERLOOP

De rechter roept Boris op de getuigenbank en vraagt hem om uit te leggen wat er gebeurd is

Boris: "Ik word gepest. Ik werd van de glijbaan geduwd en nu heb ik mijn been gebroken en moet ik 5 weken met een gipsverband rondlopen, En mijn bril is ook kapot.  Alle kinderen uit de groep hebben het gezien en zijn dan de leiding gaan halen."

Boris mag weer naar zijn plaats, naast zijn advocaat. De leider van Boris wordt op de getuigenbank gevraagd, hij legt de eed af bij de griffier

Leider: "Wij zijn een goeddraaiende Chirogroep.  Voorheen zijn er nooit problemen of klachten geweest."

Advocaat Boris: "PROTEST! Is het niet zo dat er enkele weken geleden, meer bepaald op 20 september, een kind van 7 vertrokken is op een Chirodag, zonder begeleiding van een leider, en dat die leider zelfs niet wist dat het kind vertrokken was?"

Leider: (negeert het feit van 20 september ) "Wij hebben echt al het mogelijke gedaan om het pesten tegen te gaan."

Advocaat Boris: "Is het niet waar dat de ouders van Boris eerst naar jullie zijn moeten toestappen om het pesten aan te kaarten?  Is het niet zo dat u zelf niets gemerkt had, terwijl andere kinderen het wel gezien hadden?"

Leider: "Inderdaad, zij hebben ons ingelicht, maar daarna hebben we er alles aan gedaan om het pesten te stoppen. De reacties van Boris zelf zijn ook niet altijd gepast. Hij reageert soms agressief. Zo heeft hij eens het spelbord omvergegooid omdat hij bij een gezelschapsspel niet kon winnen. En bij een bosspel kwam hij ook eens agressief uit de hoek, niet omwille van pesterijen maar omdat hij de maarschalk niet mocht zijn en zich tevreden moest stellen met sergeant. Als andere kinderen hem hierop wijzen, wordt hij kwaad."

Boris (reageert alsmaar agressiever, springt recht van zijn plaats en zegt): "Ik word helemaal niet kwaad als andere kinderen mij op iets wijzen!"

Moeder Boris (bedaart haar kind en zegt): "Wij hebben het pesten zelf moeten melden aan de leiding.  Nadien werd er nog altijd geen oplossing gevonden die dit gruwelijke voorval had kunnen voorkomen.  Er moet nu aan de rem getrokken worden, voordat nog andere kinderen het slachtoffer worden."

De rechter grijpt in, slaat met zijn hamer om iedereen wat te kalmeren en vraagt aan de ouders van Boris: "Waarom komt Boris naar de Chiro?"

Ouders Boris: "Hij speelt heel graag en is thuis een voorbeeldige jongeman.  Voorheen was er in de Chiro geen probleem en was het zelfs een goede oplossing voor ons allebei.  Hij speelde heel graag met de kinderen en de leiding.  Wij zijn beiden werkende ouders en we willen ook genieten van elkaar, de Chiro is dan een aangewezen oplossing voor ons."

De leider die in de getuigenbank zit, mag weer naar zijn plaats en de moeder van Jan neemt plaats op de getuigenbank.  

Moeder Jan: "De algemene werking van de groep draait zeer vlot en enthousiast, dat zeggen ook de andere ouders."

Advocaat Boris: "Heeft de Chirogroep u op de hoogte gebracht van 'pesterijen'?"

Moeder Jan: "Nee, o nee."

Advocaat Boris (richt zich naar de jury): "Is het niet normaal dat dit zou gebeuren?  Heeft de Chirogroep hier niet gefaald in uw ogen?  Aan u om te antwoorden."

Advocaat Chirogroep: "Wat vindt u van heel deze situatie? 17-jarigen zijn pedagisch niet zo onderlegd als een volwassen persoon."

Moeder Jan: "Iedereen maakt wel eens fouten. Maar toch is het een zeer goed draaiende Chirogroep."

SLOTPLEIDOOIEN

Partij Chiro:
- Boris stelt agressief gedrag op verschillende momenten.
- De leiders en leidsters zijn maar 17 jaar.
- De leiders en leidsters hebben alles gedaan wat ze konden.
- De ouders hebben bewust gekozen voor de Chiro, net zoals andere ouders, omdat het een fijne hobby is.             

Partij Boris:
- Niemand van de leiding had het gezien.
- De Chirogroep heeft niet alles gedaan wat ze konden, de ouders van Jan werden niet ingelicht.
- Boris is hier het slachtoffer, hij wordt gepest in het openbaar.  Hoe zou je zelf zijn?  Natuurlijk laat je je niet doen en reageer je hierop.  Kunnen we een kind dat kwalijk nemen?          

DE DEELNEMERS MAKEN HUN KEUZE

Moeten Jan en de groep gestraft worden omdat ze het pesten niet verholpen hebben of niet ? Als de groep gewonnen heeft, zullen de ouders van Boris een geëmotioneerde scene maken tegen de jury: "Het is jullie schuld, jullie hebben destijds de verkeerde keuze gemaakt, jullie zijn de aanleiding geweest van wat er nu gebeurd is!"

Boris zal dan persoon X zijn van de volgende casus.

Als Boris gewonnen heeft, zullen de ouders van Jan een scene komen maken. Jan zal dan persoon X zijn in de volgende casus.

Uitbreiding: X vs. Chirogroep

ACHTERGROND

5 jaar later.  De situatie met Boris is uit de hand gelopen.  Doordat hij in de vorige rechtszaak gelijk gekregen heeft, is hij zich 'de man' beginnen voelen.  Zijn agressief gedrag werd erger en erger.  Op een gegeven moment maakte hij een kras op een wagen.  Dat was voor de Chirogroep de druppel die de emmer deed overlopen.  Ze zetten Boris buiten.  De ouders pikken dat niet en spannen een rechtszaak in tegen de Chirogroep. 

of ...

De situatie met Jan is uit de hand gelopen.  Doordat hij in de vorige rechtszaak niet gestraft werd, is hij bevestigd in zijn pesterige activiteiten.  Op een bepaald moment maakte hij een kras op een wagen.  Dat was voor de Chirogroep de druppel die de emmer deed overlopen.  Ze zetten Jan buiten.  De ouders pikken dat niet en spannen een rechtszaak in tegen de Chirogroep. 

PERSONAGES

Partij van X:
- X (Boris of Jan)
- Moeder van X
- Iemand van het parochieteam            

Partij Chirogroep:
- Chiroleider
- Bostrekker
- Iemand van de nationale koepel          

OPENINGSPLEIDOOIEN

Partij van X:
- Legt uit wat er gebeurd is
- Eist dat de Chirogroep X weer toelaat           

Partij van Chirogroep:
- Zal aantonen dat het niet hun verantwoordelijkheid was
- Zal aantonen dat het nu wel verantwoord is om X te weigeren            

VERLOOP

Jan / Boris: "Ik wil graag naar de Chiro blijven komen want al mijn vriendjes spelen daar.  Ik zit nu alleen thuis en ik verveel mij."

Leider: "(vertelt over allerlei voorgaande problemen)  Dit was de druppel!"

Ouder Jan / Boris: "Sociale vaardigheden van het kind worden getraind in de Chiro.  De groep is zelf verantwoordelijk als ze iets dergelijks binnen de spelnamiddag laten gebeuren.  Er is slechte bewaking.  Wie is de Chirogroep om te zeggen wie er wel en wie niet naar de werking mag komen?  Het draait hier voor ons niet om het geld maar wel om het feit dat de groep haar verantwoordelijkheid niet opneemt."

Bostrekker: (Getuigt dat de kras op de wagen gezet is buiten de uren van de spelnamiddag.  Hij weet dat want hij wandelt elke dag om 20 uur zomaar wat heen en weer door de bossen.  Hij is namelijk een grote natuurliefhebber.)

Parochieteam: (Gaan zijn akkoord met de ouders, de Chiro moet openstaan voor alle kinderen.  Er zijn instanties genoeg waar je voor raad terecht kunt als je problemen hebt met een bepaald kind en niet meer weet hoe je de situatie moet hanteren.  Het kan toch niet dat ze een kind een heel jaar verbieden om met zijn vriendjes te komen spelen.  Nee, het moet nu op straat rondhangen en daar nieuwe vriendjes zoeken.)

Afgevaardigde van Chirojeugd Vlaanderen: "Kwaliteit boven kwantiteit.  Dit is geen alleenstaand feit.  Het is juist wel verantwoordelijk van de groep om te zeggen: dit gaat ons petje te boven.  Het gaat ook over de veiligheid van die andere kinderen en jongeren."

SLOTPLEIDOOIEN

Partij van Chirogroep:
- Kwaliteit boven kwantiteit
- Verantwoordelijkheid opnemen in functie van de veiligheid van de andere 100 kinderen
- Het is geen alleenstaand feit
- Het was de symbolische druppel, ze hebben al heel wat moeten verdragen

Partij van X:
- Sociale vaardigheden
- Wie is de leidingsploeg om te bepalen welk kind wel een hele zomer met zijn vriendjes mag spelen en welk kind niet?
- Uiteindelijk wordt het kind dan nog verwijderd wegens een spreekwoordelijke druppel die niet eens onder de verantwoordelijkheid valt van de Chirogroep, zoals zij zelf aangetoond hebben.         

DEELNEMERS VELLEN HUN VONNIS

Wanneer de ouders van X winnen, zal de leider komen vertellen wat een rechtszaak betekent: dat hij geen verantwoordelijkheid kan nemen en voortdurend werkloos is omwille van het strafblad.  "Allemaal jullie schuld!"

Wanneer de Chirogroep wint, komt de moeder vertellen over de psychiatrische problemen van haar zoon.

DEEL 2: GESPREK

Mogelijke vragen voor flappen

- Vrienden maken moet binnen de Chiro, dat is ons doel!
- Leiding mag en moet plagen, dat zorgt voor meer plezier.
- Pesten is nu eenmaal eigen aan kinderen en jong zijn.  Als leiding heb je er geen vat op, je kunt er dan ook niks aan doen.
- Ook aan de pester moet je aandacht besteden: je moet met hem of haar op dezelfde manier omgaan als met de andere leden
- Pesten gebeurt niet altijd met slechte bedoelingen.  Soms is het ook met een andere reden (zelf gepest worden, er zich niet van bewust zijn, enz.).
- Als leiding kun je invloed hebben op de (vriendschappelijke) sfeer in je groep.           

Bespreking flappen

Overloop elke flap en vraag naar reacties op de geschreven antwoorden. 

Opgelet: zorg voor veiligheid.  
Niemand moet zeggen wat hij of zij geschreven heeft als ze dat zelf niet willen.  Veroordeel geen standpunten, zorg ervoor dat alles bespreekbaar kan zijn. Toon aan dat vriendschap werkt en dat pesten/vijandschap in groep bestreden moet worden.

Tips voor begeleiding 
1.   Beste vrienden worden hoeft niet, maar samen spelen moet wel kunnen.  Zorg ervoor dat je over die lijn waakt als begeleiding.
2.   Let op voor kliekjesvorming.  Gebruik daarom heel vaak groepsindelingen waarbij jij de bepalende factor in handen hebt: niets zo erg als telkens als laatste gekozen worden.
3.   Plagen = liefde vragen, maar plagen wordt ook heel vaak pesten! Waak over de plaagvorm en zet pesten zeker stop.  Laat ook in de ik-vorm zien dat pesten niet kan.  Doe zeker zelf nooit mee!
4.   Merk je in je groep pestgedrag op, spreek er dan zeker over met je medeleiding.  Samen sta je sterk en heb je meer ideeën om dingen aan te pakken.
5.   Ga na of het enkel in de Chiro gebeurd is.  Of zijn er nog meer situaties?  Op school, in een andere vereniging, enz.  Licht de ouders in, zowel van de pester als van de gepeste.
6.   Maak alles bespreekbaar!  Sta open voor iedereen.  Er zijn ook redenen waarom iemand pest.
7.   Werk rond vriendschap: stimuleer dat!  Niets zo tof als een dag spelen met de vrienden en de maten. Doe er als leiding ook iets mee!
8.   Je hebt niet alles in handen, maar weet dat je mee aan de touwtjes trekt binnen je groep!
9.   Pesten gebeurt niet enkel bij kinderen en jongeren maar ook binnen leidingsploegen.  Denk hierover na.  Jij bent voor de kinderen en jongeren een voorbeeld, dus heb hier zeker ook aandacht voor.  Ze zien en horen meer dan je denkt!
10.  Er zijn verschillende vormen van pesten: verbaal, lichamelijk, via internet, via gsm, enz.  Heb aandacht voor al die vormen.