SOM-spel

Dit spel werd ontwikkeld door de commissie Continuïteit. Er is een versie voor gewesten om je te helpen met steun op maat van groepen, en een versie voor verbonden om steun op maat van gewesten te bekijken.

Speluitleg
We komen tot het bord door enkele vragen op te lossen. Je
kan dit doen door de identiteitskaart in te vullen (online of op papier), door de racekaarten vol te kleuren of via de kortere ja-neen versie.
Op het spelbord staan twee assen. De horizontale is die van de Chirogroep, de verticale is de gewestas. Zo is het spelbord verdeeld in vier kwadranten.
Aan de hand van je antwoorden op de identiteits- of racekaarten duid je aan waar de groepen zich bevinden op beide assen. Zo zie je in welk kwadrant ze passen, en dus tot welk type ze behoren. Hoe verder ze van het middelpunt verwijderd zijn, hoe explicieter de kenmerken van dat type aanwezig zijn. Roestbak of pussywagon?

Punten tellen!

Identiteitskaart

Beantwoord de vragen naar eigen aanvoelen. Als je met het hele gewest elke groep tegelijk overloopt, gaat het sneller vooruit en kun je de verschillende scores beter tegen elkaar
afwegen. Zowel de gewest- als de groepsvragen staan op een totaal van 100 punten. Naargelang het belang van de vraag zijn er meer of minder punten toegekend.

• Wat als een vraag niet van toepassing is?
  Het kan zijn dat er bijvoorbeeld gevraagd wordt naar een
  gewestactiviteit die jullie niet organiseren. In zulke gevallen
  geef je de helft van van de punten, dus bijvoorbeeld 5/10.
• Wat als je het antwoord op een vraag niet weet?
  Bij de groepsvragen kan het gebeuren dat je het antwoord op de vraag niet kent. Ook hier geef je de helft van de punten, maar je moet onderaan de ID-kaart ook een ‘weet niet’-bolletje inkleuren. Wanneer de ID-kaart volledig ingevuld is, tel je de ingekleurde ‘weet niet’-bolletjes. Op basis daarvan krijgt de Chirogroep een kleur toegewezen:
  • 1-7 gekleurde bolletjes: groen (Jullie kennen de groep goed! proficiat en houden zo!)
  • 8-14 gekleurde bolletjes: oranje (Deze groep kennen jullie half-en-half. Misschien zijn er dingen die jullie niet weten die wel vrij belangrijk zijn (bv. een tekort bij keti’s)? Ga ernaar op zoek.)
  • 15-21 gekleurde bolletjes: rood (Deze groep is jullie vrij onbekend. Hier moet je extra inspanningen doen om hen te leren kennen, bijvoorbeeld door een meer intensief petermeterschap.)

Online

Om tijd te besparen, en om de gegevens over de Chirogroepen met elkaar te kunnen delen, kun je de vragen ook online invullen. De SOM-fichebak is de place to be. Zo kan iedereen
op het gemak thuis de vragen beantwoorden, en de website berekent automatisch de plaats van de groep op het spelbord. Heel snel en efficiënt allemaal - zeker als je weet dat de gegevens voor altijd bijgehouden worden. Zo kun je ook altijd terugkijken naar hoe het vorige jaren was. Om op de SOM-fichebak te geraken, heb je een login nodig. Normaal krijgt elke SOM-verantwoordelijke van je gewest een login aan het begin van het jaar. Vraag ernaar bij je gewestleiding of vraag een nieuwe aan. 

Racekaarten

Dit is een wat speelsere versie: je racet tegen je collega’s van het gewest. Verdeel de groepen over de aanwezige gewestmedewerk(st)ers. Overloop de vragen van de identiteitskaart en duid de scores aan door een deel van de weg te kleuren.

Wie bereikt als eerste de verschillende tussenstops? Die gewester heeft natuurlijk een prijs gewonnen. Niet vals willen spelen is wel de boodschap: je gegevens moeten betrouwbaar
zijn. Op het einde van de rit plaats je de racekaart van de groep op het spelbord. Als je de verschillende onderdelen telkens een andere kleur geeft, kun je ineens zien op welke punten
jullie groepen niet goed scoren. Daardoor zal het ook gemakkelijker zijn om vaststellingen te formuleren. Schrijf ze zeker op je racekaart. Verschillende kleuren voor verschillende onderdelen.

Ja-neeversie

Als je het wel over de staat van jullie Chirogroepen wilt hebben, maar je hebt niet de tijd om het SOM-spel uitgebreid te doen, dan kun je deze methodiek gebruiken. Er zijn – zoals bij de uitgebreide vragenlijst – gewestvragen en groepsvragen. Op het einde van elke reeks kun je noteren hoeveel keer je ‘ja’ antwoordde. Afhankelijk van dat aantal kan de groep op het bord geplaatst worden. 

Gewestvragen

1. Was de groep aanwezig op de laatste IK?
2. Was de groep aanwezig op de laatste inhoudelijke/vormende gewestavond?
3. Is de groep aanwezig op het merendeel van jullie afdelingsactiviteiten?
4. Is de groep aanwezig op ontspannende gewestactiviteiten?
5. Is er informeel contact tussen de groep en het gewest?
6. Krijgt het gewest uitnodigingen voor activiteiten van die groep?
7. Gaan jullie als gewestploeg (d.w.z.: niet als individu) naar activiteiten van die groep?
8. Ben je als gewest welkom op de leidingskring van die groep?
9. Neemt de groep contact op met het gewest als ze vragen hebben of als er problemen zijn?
10. Zit er iemand van die groep in het gewest?

Groepsvragen

1. Is er voldoende leiding in die groep?
2. Is er evenwicht tussen ervaren en jonge leiding?
3. Volgt de leiding vorming? (IK, SB, of zelfs bij de concurrentie van het speelplein?)
4. Heeft de groep een VB of proost?
5. Heeft de groep een aspiwerking?
6. Heeft de groep een positief imago in de buurt, gemeente, enz.?
7. Heeft de groep geschikte lokalen?
8. Liggen de lokalen in een goede buurt?
9. Heeft de groep weinig allochtone en/of anderstalige en/of kansarme leden?
10. Heeft de Chiro een oud-leidingswerking en/of ouderwerking?

Je mag alleen met ja of nee antwoorden. “Misschien” of “half-en-half” kan dus niet. 
Markeer de vragen waar jullie eerder geneigd waren om “misschien” te antwoorden. Zo kun je op een ander moment actief naar het antwoord zoeken. Je kunt met de vragenlijst ook al eens bij je meter- of petergroep langsgaan. Zo ken je de antwoorden al en kun je het spel gebruiken om concrete doelstellingen vast te leggen. Het kan handig zijn om met je ploeg na te denken over de vragen en wanneer nodig afspraken te maken. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren als er gevraagd wordt naar ‘goed’ of ‘voldoende’. Wat is goed voor jullie? Wat niet? Overleggen dus. Verder is het heel belangrijk dat je bij deze methodiek consequent antwoordt bij elke vraag. Anders kun je geen vergelijkend beeld opstellen van de groep.

Een ja is altijd positief en brengt de groep hoger op de assen. Zeven ja’s kan dus bekeken worden als een vlotte 7/10.

Voorbeeld: Chiro Kapelle
- Gewestvragen: JA: 4
- Groepsvragen: JA: 7
Door die twee tegenover elkaar uit te tekenen, krijg je een punt in een bepaald kwadrant. Aan de hand daarvan kun je bekijken wat je verdere stappen zijn. 

SOMeTIMES it is what it is 

Als je het spelbord nu bekijkt, zie je meteen hoe jullie groepen tegenover het gewest staan. Sommige lijk je te bereiken, andere niet. Sommige zijn goed bezig, bij andere heb je wel
wat twijfels. Het is goed om die twijfels even vast te leggen. De bedoeling is dat jullie per Chirogroep drie vaststellingen formuleren die die groep kenmerken. Die zullen de basis
vormen voor de gewestwerking van volgend jaar. Zo start de nieuwe ploeg niet met een leeg blad wanneer ze de groepen bespreken.

Chirogroepen hebben vaak heel wat gemeenschappelijk.

Vaak is er meer dan één groep in jouw gewest die een beter contact met de ouders wenst. Sommige groepen staan financieel heel sterk, andere dan weer minder. Enkele groepen
zullen op zoek zijn naar nieuwe jonge leden, anderen hebben er voldoende. Waar de ene groep sterk in is, kan voor de andere groep een echte uitdaging betekenen.
Laat de peters en meters de drie meest belangrijke vaststellingen van hun groep eruit halen. Dat mogen zowel positieve als negatieve zaken zijn.

Voorbeeld: Chiro Pako had een score van 65 op de groepsvragen en 79 op de gewestvragen bij het SOM-spel. Sarah vindt de volgende drie vaststellingen het meest typerend voor ‘haar’ Chiro Pako:

1. Ze hebben nood aan +12.
2. Ze hebben een leidingstekort.
3. Ze hebben een goede leidingsploeg.

Ze vult deze vaststellingen in op haar racekaart. Je kan er als gewestleiding voor zorgen dat deze racekaart meegaat naar het volgende werkjaar, zo leert de nieuwe gewestploeg snel
de groepen kennen. Je kunt die vaststellingen ook online in de routeplanner
van de SOM-fichebak kwijt. Zo ben je er zeker van dat ze bewaard blijven en kun je je verbond op de hoogte stellen. Zeker doen, dus.

Bereikbare Roestbak

Kenmerken van de groep

• De groepen in dit kwadrant zijn de zwakkere binnen jullie gewest.
• Op de groepsvragen hebben ze niet zo goed gescoord, dus er zijn blijkbaar wat dingen die verkeerd lopen. Dat kan gaan over leden, leiding, netwerk, enz. Bekijk de ID-kaart eens en formuleer de juiste vaststellingen op de racekaarten. Anderzijds zijn het groepen die jullie als gewest wel bereiken. Ze zijn regelmatig aanwezig op gewestactiviteiten. 

Mogelijkheden voor het gewest

• Dit is zijn groepen die zeker ondersteuning nodig hebben, aangezien ze laag scoren op de groepsas. Hun toekomst is bedreigd op redelijk korte termijn. Als gewest is het voor jullie makkelijk om hier Steun Op Maat toe te passen. Jullie kennen immers de groep en jullie weten ook wat er aan de hand is, aangezien ze hoog scoren op de gewestas. Dat bespaart je al heel wat tijd en moeite, die je anders in kennismaking moest steken.
• Denk zeker ook aan deze leidingsploegen wanneer je op zoek gaat naar nieuwe gewesters.

Bereikbare Pimped Out, Chromed out Pussywagon

Kenmerken van de groep

• De groepen in dit kwadrant zijn de sterkere binnen jullie gewest. Ze scoren hoog op de groepsas én op de gewestas. Dat wil ook zeggen dat ze een goede band hebben met het gewest en vaste klanten zijn op gewestactiviteiten.

Mogelijkheden voor het gewest

• Dit zijn geen groepen die Steun Op Maat nodig hebben. Ze staan sterk en hun toekomst is niet bedreigd. Toch zijn ze zeer belangrijk. Het zijn immers de sterkere groepen die de gewestactiviteiten mee helpen opbouwen en dus onmisbaar zijn voor de algemene werking. Vaak leveren die groepen ook mensen voor het gewest, dus is het belangrijk het contact te blijven onderhouden.
• Misschien kan zo’n sterke, bereikbare groep jullie ook helpen om een zwakkere groep te ondersteunen (bv. vraag aan de groep of zij misschien een activiteit mee willen organiseren voor een andere groep? Willen ze misschien eens samen een +12-activiteit doen met een groep die maar weinig +12-leden heeft? En hoe komt het dat zij zo sterk in hun schoenen staan? Misschien kunnen ze wel tips geven aan andere ploegen!)
• Verlies deze groepen zeker niet uit het oog wanneer jullie bepalen welke SOM-acties jullie allemaal doen dit jaar. 

Onbereikbare Roestbak

Kenmerken van de groep

• Dt zijn groepen die niet zo sterk staan en Steun Op Maat nodig hebben. Een groot verschil met hun bereikbare collega’s is dat dit groepen zijn die jullie als gewest moeilijk bereiken: ze komen maar zelden naar gewestactiviteiten en jullie voelen je niet erg welkom als meter of peter.
• Vaak zijn dit groepen die op zichzelf teruggeplooid zijn omdat ze in problemen zitten en daar wat beschaamd om zijn.

Mogelijkheden voor het gewest

• Hier ligt de grote uitdaging voor het gewest! Jullie weten immers dat die groepen kunnen stoppen op korte termijn, maar jullie hebben geen toegang tot de groep.
• Je zult dus veel moeten investeren in kennismaking, langsgaan op leidingskringen en eetfestijnen, om zo het vertrouwen van de groep te winnen. Pas als dat gelukt is, kun je werk maken van Steun Op Maat. Het zal tijdsintensief zijn, maar dit zijn de groepen die SOM het meest nodig hebben.

Onbereikbare Pimped Out, Chromed out Pussywagon

Kenmerken van de groep

• Deze groepen staan stevig op hun poten. E zijn geen grote problemen te melden. De toekomst is redelijk veilig. Het ‘probleem’ stelt zich hier op de gewestas. Deze sterke groepen hebben weinig interesse voor het gewest en zijn moeilijk te bereiken.

Mogelijkheden voor het gewest

• Net als de andere zijn ook deze groepen belangrijk binnen het gewest! Als jullie erin slagen om die groepen nauwer te betrekken bij het gewest en dus ook bij de andere groepen, wordt iedereen daar beter van. Jullie zullen meer volk trekken op jullie activiteiten én ook deze groepen kunnen op termijn mensen afvaardigen naar de gewestploeg. Op die manier kunnen ze meehelpen aan de SOM voor de zwakkere groepen.